We hebben 342 gemeenten in Nederland (per 1 januari 2023).
Taken
Gemeenten voeren veel taken uit—op eigen initiatief en in opdracht van de rijksoverheid. De specifieke taken, bevoegdheden en organisatie van gemeenten zijn o.a. vastgelegd in de Gemeentewet. Een aantal voorbeelden van de taken van gemeenten zijn:
- Burgerzaken: Basisregistratie Personen (BRP) en het verstrekken van officiële documenten.
- Openbare orde en veiligheid: De burgemeester heeft gezag over de politie en brandweer.
- Lokale wetten en regels: Algemene Plaatselijke Verordening (APV)
- Sociale zekerheid: Uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Participatiewet en de jeugdhulp. Kijk hier voor meer Bronnen over het thema Jeugdbeleid.
- Gezondheidsdiensten: GGD's en toezicht op kinderopvang.
- Asiel: Huisvesten van asielzoekers volgens de verdeelsleutel van het Rijk.
- Onderwijs en jeugdzorg: Begeleiding en vervoer van leerlingen, handhaving van de Leerplichtwet. Sinds 2015 zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor Jeugdzorg. Kijk hier voor meer Bronnen over het4 thema Onderwijs.
- Bouw: Bestemmingsplannen en het maken van afspraken met woningcorporaties.
- Verkeer en vervoer: Aanleg en onderhoud van straten en wegen.
- Milieubeheer: Handhaving Wet milieubeheer, inclusief het verstrekken van milieuvergunningen aan bedrijven.
- Cultuur, sport en recreatie: Subsidiëren van lokale cultuur, sport en natuur.
Sommige taken worden door gemeente-ambtenaren zelf uitgevoerd, andere taken worden uitbesteed. Denk aan het aanleggen van straten of het ophalen van vuilnis.
Organen
De organisatie van een gemeente bestaat uit een aantal organen:
GemeenteraadBurgemeesterCollege van Burgemeester en WethoudersGemeentelijke ambtelijke organisatie
Relevante bronnen
- Raadsbesluiten (via Bron) - De besluiten van de gemeenteraad, het hoogste oorgaan van de gemeente.
- Begroting - De inkomsten en uitgaven van een gemeente.
- Coalitieakkoord - Een aantal politieke partijen die het in grote lijnen met elkaar eens zijn en samen een meerderheid hebben in de gemeenteraad, vormen de coalitie. De coalitie maakt afspraken over het beleid voor de periode tot de volgende verkiezingen en legt deze vast in een coalitieakkoord (voorbeeld: Coalitieakkoord gemeente Gooise Meren 2022-2026)
- Omgevingsplan (via Omgevingsloket) - Het omgevingsplan bevat algemene regels van de gemeente voor de fysieke leefomgeving. Het omgevingsplan is de opvolger van het bestemmingsplan.
- Gemeentelijke verordeningen - Lokaal geldende regels, bijvoorbeeld de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).