Biodiversiteit gaat over verschillende soorten levensvormen in een ecosysteem. Door de opwarming van de aarde neemt biodiversiteit in verschillende dier- en plantsoorten snel af, bijvoorbeeld onder insecten. Die afname in biodiversiteit kan ook gevaarlijk zijn voor mensen, omdat mensen er direct of indirect van afhankelijk zijn voor voedsel, bouwmaterialen, medicijnen en industriële grondstoffen. Biodiversiteit is dus van groot belang voor het functioneren van ecosystemen, voedselproductie, klimaatregulatie en ons welzijn. Het behoud en bevorderen van biodiversiteit is essentieel voor een gezonde planeet.
Onderwerpen
Biodiversiteit binnen gemeenten - Wat voor beleid, wet- en regelgeving bestaat er op Europees, nationaal, provinciaal en gemeentelijk niveau om biodiversiteit te verbeteren? Welke eisen stellen gemeenten bijvoorbeeld aan groen-inclusieve bouw, zoals groene daken, groene gevels en nestkasten voor vogels en vleermuizen? Worden groene initiatieven aangemoedigd van bewoners en ondernemers aangemoedigd, en zo ja - hoe dan? Zijn er subsidies beschikbaar voor groene initiatieven die biodiversiteit kunnen bevorderen? Welke metingen en onderzoeken voeren gemeenten uit als het gaat om biodiversiteit?
Lokale initiatieven - Welke rol speelt biodiversiteit voor inwoners van een bepaalde gemeente of provincie? Is er informatie of ondersteuning beschikbaar voor lokale initiatieven om de biodiversiteit een handje te helpen? Hoe kan bijvoorbeeld biodiversiteit bevorderd worden in (kleine) tuinen of op balkons? Wat is de beste manier voor inwoners om de tuin dier- en insectvriendelijk te maken? Wat voor burgerinitiatieven voor biodiversiteit, zoals buurttuinen of een voedselbos, bestaan er momenteel?
Biodiversiteit in landbouw - Welk beleid ligt er op Europees, nationaal, provinciaal en gemeentelijk niveau met betrekking tot het bevorderen van biodiversiteit? En hoe zit dat met beleid over biologische landbouw? Komt er nieuwe wetgeving aan vanuit de EU? Wat voor effect heeft deze wetgeving op boerenbedrijven? Wat voor invloed kan (de afname van) biodiversiteit hebben op de agrarische sector? In hoeverre wordt daarmee rekening gehouden door boeren? Hoe zit dat in de glastuinbouw en bij visserijen? Welke financiële prikkels, zoals subsidies, bieden provincies en de Rijksoverheid aan boeren om biodiversiteit te bevorderen? Weten boeren deze te vinden? Zijn er boerenbedrijven binnen de gemeenschap overgegaan naar biologische landbouw? Wat zijn daarbij de uitdagingen voor boeren?
Stikstof - Stikstof is een gas dat overal in de lucht voorkomt. Sommige scheikundige verbindingen van stikstof, zoals stikstofoxiden, kunnen schadelijk zijn voor mensen en de natuur. De overheid neemt maatregelen om de stikstofuitstoot in Nederland te verminderen. Vanaf 2026 mag Nederland niet meer dan 170 kg stikstof uit dierlijke mest per hectare per jaar plaatsen. Hoe gaat dit beleid uitgevoerd worden op provinciaal en gemeentelijk niveau? Hoe gaan boerenbedrijven om met deze regels? Welke initiatieven zijn er vanuit gemeenten en provincies om de schadelijke effecten van stikstof op biodiversiteit te verminderen, zoals natuurherstel? Welke plannen zijn er om in de toekomst minder stikstof te gaan uitstoten, bijvoorbeeld door de stikstofuitstoot tijdens bouwwerkzaamheden te beperken, of door bepaalde natuurgebieden beter te beschermen, of door uitstotende activiteiten verder weg van bepaalde natuur te plaatsen?
Overheidsorganisaties
- Rijksoverheid - Het onderwerp biodiversiteit valt onder het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Hier vind je allerlei informatie over natuur en biodiversiteit.
- Rijkswaterstaat - Houdt zich bezig met natuurbeheer, en daarom dus ook met biodiversiteit. Zij hebben allerlei bronnen en rapporten over hoe zij de natuur beschermen.
- Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) brengt in kaart hoeveel stikstof er in de lucht, de bodem en het water terechtkomt.
- De Nederlandse Bank heeft een Werkgroep Biodiversiteit opgericht waarin 12 financiële instellingen en 2 maatschappelijke organisaties zich bezig houden met oplossingen voor het verlies aan biodiversiteit
Bronnen
- De Universiteit van Wageningen (WUR) doet veel onderzoek naar biodiversiteit en de mogelijke effecten van de afname daarvan.
- Planbureau voor de Leefomgeving - Publiceert onderzoeken en nieuwsberichten over biodiversiteit. Zie bijvoorbeeld de Biodiversiteitsgraadmeters Fryslân of de Quickscan EU-Biodiversiteitsstrategie.
- Elke provincie heeft een natuur en milieufederatie. Zij hebben een schat aan informatie als het gaat om biodiversiteit. Bekijk bijvoorbeeld hoe de natuur en milieufederatie van Noord-Holland Groningen Zeeland of Overijssel omgaan met het thema biodiversiteit.
- Factsheet van het Europees Parlement over wet- en regelgeving voor het verbeteren van biodiversiteit en de rol van de EU daarin
- De European Green Deal van de Europese Commissie gaat ook over het bevorderen van biodiversiteit in Europa. Zie bijvoorbeeld hun biodiversiteitsstrategie voor 2030 (let op: in het Engels!).
- Een ander belangrijk instrument vanuit Europa is de Natuurherstelwet. Daarin stelt de EU streefcijfers voor het herstel van biodiversiteit. Deze wet is in juni 2024 aangenomen door de Europese Raad, nadat ‘ie in februari van dat jaar al was goedgekeurd door het Europees Parlement.
- BIJ12 vertelt je meer over de monitoringssystemen op nationaal en provinciaal niveau voor uniforme informatie over de natuurkwaliteit in Nederland en de bescherming van Natura 2000-gebieden.
- De Waddenacademie doet onderzoek naar allerlei onderwerpen omtrent duurzaamheid, biodvidersiteit, klimaatverandering en ecologie voor de Waddeneilanden. De Waddenacademie komt voort uit het Bestuurlijk Overleg Waddengebied.
Maatschappelijke organisaties
- De Nationale DenkTank (NDT) deed in 2022 onderzoek naar het onderwerp biodiversiteit en presenteerde 10 oplossingen om biodiversiteit in Nederland te versterken. Bij NDT gaat jaarlijks een groep geselecteerde jonge mensen aan de slag met het bedenken van praktische oplossingen voor een maatschappelijk probleem.
